İnsanı insan yapan özelliklerin neler olduğuna dair birçok teoiri vardır. Bu teorilerde birkaçı birbiriyle ilişki veya birbirine bağlılık olarak sayılabilir. İnsan varoluşu konusu binlerce yıldır araştırılan ve merak konusu olan bir alandır. Antik Yunan filozofları Sokrates, Platon ve Aristoteles, gibi sayısız filozofun yaptığı gibi, insan varoluşunun doğası hakkında teori geliştirilmiştir. Ve fosillerin ve bilimsel kanıtların keşfedilmesiyle bilim adamları da teorileri daha geliştirmişlerdir. Tek bir sonuç olmasa da, insanların gerçekten de benzersiz olduğuna şüphe yoktur. Aslında, insan insan yapan özellikleri düşünme eylemi, insanı hayvandan farklı kılan en temel özellikler arasındadır.
İnsanların fizyolojik açıdan dünyadaki diğer memelilerle pek çok ortak yanı vardır, ancak genetik ve morfoloji açısından benzersiz kılan özellikleri de bulunmaktadır. Bu yazıda insanları diğer canlılardan ayırt eden özellikler hakkında bilgiler bulunmaktadır.
İnsan İnsan Yapan Özellikler Nelerdir?
Gırtlak (Ses Kutusu)
Brown Üniversitesi’nden Dr. Philip Lieberman, NPR The Human Edge adlı programında, insanların 100.000 yıldan daha uzun bir süre önce, maymunlardan ayrılmasının ardından, ağız ve ses yolunun şeklinin dil ve gırtlak veya ses kutusu ile değiştiğini açıklamıştır. Bu süreçten sonra insan dili daha esnek ve bağımsız hale gelmiş ve daha hassas bir şekilde kontrol eilmeye başlanmıştır. Dil, vücuttaki başka hiçbir kemiğe bağlı olmayan hyoid kemiğe tutturulmuştur. Bu arada, insan boynu dil ve gırtlağa uyum sağlamak için uzamış ve insan ağzı küçülmüştür.
Gırtlak, insanların boğazlarında şempanzelerde olduğundan daha düşüktür; bu, ağız, dil ve dudakların artan esnekliğiyle birlikte, insanların konuşmasını ve şarkı söylemesini değiştirmesini sağlamaktadır. Dili konuşma ve geliştirme yeteneği, insanlar için çok büyük bir avantaj sağlamaktadır. Bu evrimsel gelişimin dezavantajı, bu esnekliğin, yiyeceklerin soluk borusuna gitmesi ve boğulmaya neden olma riskinin artmasıdır.
Omuz
İnsanları Diğer Canlılardan Ayran ÖzelliklerGeorge Washington Üniversitesi’nde antropolog olan David Green’e göre insan omuzları, daha dik duran maymun omzunun aksine, tüm eklemleri adeta bir elbise askısı gibi boyundan yatay olarak açılı bir şekilde tutmasını sağlayacak şekilde gelişmiştir. Maymun omzu ağaçlara tırmanmak ve sarkılması için insan omzuna nispeten daha uygun yaratılmıştır, oysa insan omuzu fırlatma ve avlanma için daha iyidir ve insanlara paha biçilmez hayatta kalma becerileri verir. İnsan omuz eklemi geniş bir hareket aralığına sahiptir ve çok hareketlidir, fırlatmada büyük bir kaldıraç ve doğruluk potansiyeli sağlamaktadır.
El ve Başparmak
Diğer primatların birbirine zıt başparmakları vardır ve bu diğer parmaklara dokunmak için hareket kabiliyeti ve kavrama yeteneği sağlar. İnsanlardaki başparmağı diğer primatlardan tam konum ve boyut bakımından farklılık gösterir. Antropoji Akademik Araştırma ve Eğitim Merkezi’ne göre, insanlar nispeten daha uzun ve diğer parmaklara daha uzak konumlandırılmış başparmağa sahiptir, aynı zamandır daha büyük başparmak kaslarına sahiptir. İnsan eli primatlara göre daha küçük ve parmakları daha düz olacak şekilde gelişmiştir. Bu özellik onlara daha iyi motor becerileri ve kalemle yazmak gibi ayrıntılı hassas işler yapma becerisi kazandırmaktadır.
Çıplak, Tüysüz Cilt
Kılsız vücut yapısı balina fil gibi başka memeliler de olsa da insanlar çoğunlukla çıplak deriye sahip olan tek primatlardır. İnsanlar bu şekilde yaratılmışlardır, çünkü 200.000 yıl önce iklimdeki değişikliklere göre yiyecek ve su için uzun mesafeler kat etmelerini gerekmektedir. İnsanlarda ayrıca ekrin bezleri adı verilen çok sayıda ter bezi vardır. Bu bezleri daha verimli hale getirmesi insan vücuduna ısıyı daha iyi dağıtması için saçlarını dökülmesi gerekir. Bu durum, bedenlerini ve beyinlerini beslemek için ihtiyaç duydukları yiyeceği elde etmelerini sağlarken, onları doğru sıcaklıkta yaşamalarını ve büyümelerini sağlamaktadır.
Dik Durma ve İki Ayak
İnsanları benzersiz kılan ve muhtemelen diğer önemli özelliklerin gelişmesine yol açan en önemli özelliklerden biri: iki ayağa sahip olmalıdır, yani yürümek için sadece iki bacak kullanmalarıdır. Bu özellik insanlarda milyonlarca yıl önce, insanın evrimsel gelişiminin erken dönemlerinde ortaya çıkmıştır ve insanlara, baskın duyu olarak görme ile daha yüksek bir bakış noktasından tutma, taşıma, alma, fırlatma, dokunma ve görme avantajını sağlamaktadır. İnsan bacakları yaklaşık 1,6 milyon yıl önce daha uzun olacak şekilde evrimleştikçe ve insanlar daha dik hale geldikçe, uzun mesafeler de seyahat edebildiler ve bu süreçte nispeten az enerji harcadılar.
Utanma ve Kızarma Tepkisi
Charles Darwin, İnsan ve Hayvanlarda Duyguların İfadesi adlı kitabında kızarma duygusu, tüm ifadeler içinde en tuhaf ve en insani olanıdır ” demiştir. İnsan yanaklarındaki kılcal damarların utanç duygusuna tepki olarak istem dışı genişlemesine neden olan sempatik sinir sisteminin savaş ya da kaç tepkisinin bir parçasıdır. Başka hiçbir memelinin bu özelliği yoktur ve psikologlar bunun sosyal faydaları da olduğunu teorileştirilmektedir. İstemsiz olduğu düşünülürse, kızarma gerçek bir duygu ifadesi olarak kabul edilir.