Aşıların İçeriğinde Ne Vardır, Günümüzdeki Aşılama Stratejileri Nelerdir?

   2024 Tarihli Haber
  Ekleyen : Yazar
  Yorum Yok

Aşılar, adjuvanlar ve koruyucular gibi etkinliğini artıran başka kimyasallarla birlikte antijenik bileşenlerden yapılmaktadır. Aşılanma 1769’da aşılanmanın Edward Jenner’ın tarafından keşfedilmesinden bu yana sayısız hayat kurtarmıştır. Jenner’ın çiçek hastalığına karşı bulduğu aşı uygulanmadan önce, Avrupa yılda 400.000 kişi sadece bu hastalıktan ölüyordu. Hastalığa karşı geleneksel tedavi yöntemi olan variolasyon kullanılmaktaydı ve çiçek hastalarından bir örnek almayı ve hastalığa yakalanmaya duyarlı birine enjekte etmeyi içermekteydi. Geleneksel sağlık görevlilerinin bilerek çiçek hastalığı virüsünü başka bir hastaya vermeleri nedeniyle variolasyon riskli bir durumdur. Doz çok yüksekse, hasta hastalığı çok zor geçirebiliyor şişli escort hatta hayatını kaybediyordu. Edward Jenner’in aşısı, daha önce suçiçeği ile bulaşan sütçülerin, çiçek hastalığını tekrar almadığı gözleminden doğmuştur. Jenner bu durumu bilimsel açıdan incelemeye karar vermiş, sığır hastalığı olan 8 yaşında bir çocuğa enjekte edilmiştir. Çocuk sığır çiçeklerinden kurtulduktan sonra Jenner çocuğa çiçek hastalığı mikrobu vermiş, çocuk, hastalığa karşı bağışık olduğı için hastalığa yakalanmamıştır. Bu basit aşı dünyada bugüne kadar devam eden bir sağlık devrimi başlatmıştır.
Bu şekilde hastalıklara karşı bağışıklık elde etmede büyük bir adım atılmıştır. Jenner’ın stratejisi artık yıllarca merak ve bilimsel araştırmalarla geniş çapta çeşitlenen bir silahlanma sağlamıştır. Peki, bugün hangi aşılama stratejileri mevcuttur? Bir aşıya neyin girdiğini anlamak ve modern gelişmeleri takip etmek vücudun hastalıklara karşı nasıl bağışıklık kazandığını anlamak için önemlidir.

Bağışıklık Tepkisi ve Bellek

Bağışıklık sistemi patojenlere (veya başka herhangi bir yabancı partiküle) iki geniş şekilde tepki vermektedir. Birincisi, bazı bağışıklık hücrelerinin yabancı olduğunu belirledikleri her şeye ayrım gözetmeden saldıracağı birincil yanıttır. Bu tehdidi geçersiz kılmazsa, bağışıklık sistemi ikincil tepkinin başlangıcını işaret eden daha özel antikorları çağırmaktadır.

İkincil yanıtta, T-hücreleri ve B-hücreleri tehdidi ele almak için işe alınır. B hücreleri antikorlar üretecektir, bu B antikorlarla etiketlenen herhangi bir şeyi öldürmeyi bitirmek için T hücrelerine ve diğer çeşitli bağışıklık hücrelerine işaret eden kimyasal ölüm etiketleri. Bu sistem son derece etkilidir, ancak aşılama için çok önemlidir, patojenlerden geçmiş enfeksiyonları hatırlayabilir. Aynı patojen vücuda tekrar girerse, bağışıklık sistemi daha hızlı savaşabilir ve bitirebilir. Bu nedenle, bir aşı, bağışıklık sistemine belirli bir hastalıkla mücadele için uzun süreli yetenek kazandıran herhangi bir şey olabilir. Bu bir aşıdaki ana bileşene götürmektedir ve bağışıklık sistemine henüz savaşmamış olan bir patojenin bilgisini verir. Aşağıda açıklanacağı gibi, bu bağışıklığı geliştirmenin çeşitli yolları vardır.

Canlı Fakat Zayıflatılmış Aşılar

Canlı bir zayıflatılmış aşı, Edward Jenner’in sığır çiçeği aşısının izlediği rotadır. Zayıflatılmış canlı aşılar, adından da anlaşılacağı gibi, zayıflamış canlı patojenlerdir, böylece artık hastalığa neden olamazlar, ancak yine de bağışıklık sistemini uyarmayı başarırlar. Bu stimülasyon, bağışıklık hücrelerini hastalığın hafızasını geliştirmeye yönlendirir.

Zayıflamış patojen, patojenik olmayan veya daha az patojenik bir tür veya hastalığa neden olan organizmanın bir varyantı olabilir. Kullanılan inek çiçeği virüsü Jenner, çiçek hastalığı aşısı ile aynı aileye aittir (çiçek virüsleri) ve bu nedenle, bağışıklık sisteminin hastalıkla mücadele etmek için cevap verdiği benzer moleküler belirteçleri paylaşmıştır.

Şimdiye kadar, canlı zayıflatılmış aşılar tarihteki en başarılı aşılardan bazıları olmuştur. Bu aşılar bir patojene karşı en uzun hafızayı oluşturur; birçok durumda, insanlar hastalığa karşı neredeyse ömür boyu bağışıklık sağlamak için sadece bir aşıya ihtiyaç duyarlar. Canlı zayıflatılmış aşılara örnek vermek gerekirse, çiçek hastalığı, kızamık ve suçiçeği karşı yapılan aşılar, bunlardan bir kaçıdır.

İnaktive Aşılar

Canlı bir zayıflatılmış patojenin bir hastalık için uygun olmadığı düşünülürse (güvenlik, yan etkiler veya güvenli bir varyant oluşturma zorluğu nedeniyle), ölü veya inaktive bir patojen enjekte edilmektedir. Patojen, ısı veya kimyasal işlemlerle öldürülür ve daha sonra vücuda enjekte edilir. Patojen hala yabancı bir madde olduğundan ve antijenler adı verilen tüm patojenik belirteçleri taşıdığından, bir bağışıklık tepkisi üretebilir ve bellek oluşumunu indükleyebilir. Bunlar vücuda bağışıklık kazandırmak açısından canlı aşılar kadar etkili değildir, bu nedenle genellikle aşılar, güçlendiriciler denilen çoklu aşılar yapmak zorundadır.

DNA Aşıları

Bir de tüm patojenin enjekte edilmediği aşılar vardır. Bunun yerine, patojeni parçalara ayrılır, patojen üzerindeki antijenler belirlenir ve sonra sadece bu moleküller vücuda enjekte edilir. Antijen, patojen üzerindeki bir şeker molekülü, spesifik bir protein veya bir virüs durumunda olduğu gibi sadece kapsid olabilir. Bu moleküllerin bir kombinasyonunu, bağışıklık sistemini tam olarak istenilen şekilde uyarmak için yaratıcı yollarla enjekte edilir.

DNA aşıları da vardır. Burada, antijenik molekülün kendisine escort şişli enjekte etmek yerine, bu molekülleri kodlayan DNA enjekte edilir. Bazı konakçı hücreler, bağışıklık kazandıracak olan DNA’daki antijen kodunu eksprese eder (bu, konakçı hücrelerin anormal, ancak normal bir davranışıdır). Bunların yanı sıra, aşıları daha güvenli hale getirmek için çeşitli genetik mühendisliği tekniklerini içeren daha yeni aşı teknolojileri ve kanser ve HIV gibi hastalıkları yenmek için son derece hassas araçlar bulunmaktadır.

Doğal Kilo Verme
Sevgili Çift Kombinleri
Moda Kıyafet Modelleri
Tesettür Abiyeler
İğne Oyası Modelleri